جایگاه هنر در ایران چیست؟ توضیحات خواندنی از تخیل تا واقعیت
فرهنگ ایرانی یکی از غنیترین و متنوعترین مجموعههای میراث فرهنگی است. این فرهنگ غنی که هنرهای بسیاری را شامل میشود، نشانهای از جایگاه استوار هنر در این کشور است. ایران یکی از غنیترین میراثهای هنری در تاریخ جهان را دارد و در بسیاری از زمینهها از جمله معماری، نقاشی، بافندگی، سفالگری، خوشنویسی، فلزکاری و مجسمهسازی همواره قدرتمند بوده است. در دورههای مختلف تاریخ، شاهد تاثیرگذاری هنر تمدنهای همجوار در هنر ایرانی هستیم؛ بهطوری که امروزه هنر ایرانی به عنوان بخشی از سبکهای گستردهتر هنر اسلامی شناخته میشود. در این مطلب، ضمن اشاره به هنر ایرانی، جایگاه هنر در ایران را بررسی خواهیم کرد. علاوه بر این، به جایگاه کنونی هنر در کشورمان پرداخته و نحوه استقبال از آن را شرح خواهیم داد.
هنر در ایران چه جایگاهی دارد؟
ایران یکی از غنیترین میراثهای هنری در جهان را دارد و خانهای از سنتها و مهارتهای هنری از جمله نقاشی، سفالگری، خوشنویسی، معماری، بافندگی، فلزکاری و مجسمهسازی است. هنر ایرانی، منحصربهفردترین و قدیمیترین تکنیکها را در هر رشته هنری شامل میشود که آن را به یکی از پرطرفدارترین کشورهای هنری تبدیل میکند.
همه هنرها و شاخههای آن، ایران را به سرزمینی غنی و سرزنده با جالبترین سنت و فرهنگ تبدیل کرده است. نه تنها هنر سنتی، بلکه هنر مدرن ایران نیز در حال اعتلای و بسترسازی برای خود است که به همان اندازه ستودنی است. هنر ایرانی در طول تاریخ با تغییر سلسلهها تحول یافته و تغییر چهره داده است. سبک ظریف مهارتهای هنری، نقاشیهای مینیاتوری، سرامیکها، مجسمههای ایرانی، هنر کتاب و کارهای فلزی به دلیل جزئیات پیچیده و تکنیکهای خلاقانهای که برای خلق آثار هنری استفاده میشود، تقاضای زیادی در سراسر جهان دارند. هنر ایرانی با قدیمیترین و بدیعترین تکنیکهای خود که توجه زیادی را در دنیا به خود جلب کرده است، به عنوان نقطهای برای حفظ جایگاه هنر در ایران در نظر گرفته میشود.
نگاهی به تاریخچه هنر در ایران
برای درک ویژگیهای هنر ایرانی و جایگاه هنر در ایران، ابتدا باید تاریخ آن را بشناسید. هنر و معماری ایرانی در عصر حاضر با ملت ایران پیوند خورده است و معمولا از زمان امپراتوری هخامنشی (حدود 550 تا 330 پیش از میلاد) شناخته میشود، اما تاریخچه طولانیتری دارد که ریشه آن به قبل از ورود ایرانیان به فلات ایران در هزاره سوم پیش از میلاد بازمیگردد. اما روشن است که هنر ایرانی از دوران ماقبل تاریخ به بعد هویتی متمایز داشته است. قبل از عصر هخامنشی، فرهنگ ایرانی در مراحل شکلگیری رشد خود بود و آثار هنری ایرانی اولیه شامل سرامیکهای پیچیده و اشیای کوچک برنزی بودند. هنر در ایران در دوره هخامنشی، عمدتا متاثر از هنر و معماری یونانی و مصری بود که به بهترین وجه توسط مجموعهای از مجموعههای کاخ تاریخی ساخته شده در تخت جمشید، پایتخت امپراتوری هخامنشی به تصویر کشیده شد. بررسی زمانی آغاز هنر مدرن در ایران را میتوان به کمال الملک، آخرین نقاش درباری شاهان قاجار جستوجو کرد. در نیمه دوم قرن نوزدهم، زمانی که ایرانیان به تدریج با شگفتیهای فناوری جدید آشنا میشدند و عکاسی تازگی داشت، کمالالملک از سبک نقاشی کلیشهای رسمی زمان خود جدا شد و به جای آن سبکی ناتورالیستی را در پیش گرفت که در ارائه جزئیات دقیق با لنز عکاسی رقابت میکرد.
بهطور خلاصه سیر تاریخی هنر و جایگاه هنر در ایران نشاندهنده قدمت و تنوع آثار هنری است که سیر تکاملی آن تحت تاثیر تمدنها و سنتهای فرهنگی مختلف قرار گرفته است. در واقع میتوان گفت که ویژگی اصلی هنر و معماری ایرانی، التقاطی بودن آن است که تاثیراتی از کشورها و فرهنگهای مختلف، بهویژه اسلام دارد. هر یک از حوادث در طول تاریخ، از جمله جنگها، سبب تلفیق و تزریق فرهنگ کشورهای دیگر به هنر ایرانی شد. به عنوان مثال، در پی جنگ جهانی دوم، بسیاری از جوانان ایرانی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور به اروپا و آمریکا سفر کردند و برخی از آنها به تحصیل در رشته هنر پرداختند و مدرنیسم واقعی با بازگشت تعدادی از هنرمندان ایرانی تحصیل کرده خارج از کشور به ویژه از فرانسه و ایتالیا وارد صحنه شد. حتی جنگ ایران و عراق نیز سیستم کاملا جدیدی از تولید تصویر مسئولیت فرهنگ بصری محلی را به دنبال داشت؛ برنامه درسی متفاوتی بر دانشگاههای هنر تحمیل شد و سیستم متفاوتی از حمایت هنری حاکم شد و درک جدیدی از هنر را دیکته کرد.
بررسی جایگاه هنر در ایران
در گذشته سازمانی وجود داشت که به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تبدیل شد و مسئولیت حفاظت از هنرهای باستانی ایران را بر عهده گرفت. در عین حال، همکاری با شورای بینالمللی بناها و محوطهها و گروههای هنری در هر دانشگاه و موسسه آموزش عالی برای حفاظت و حفظ میراث هنری نیز در حفظ جایگاه هنر در ایران نقشی مهم ایفا کرده است. برگزاری دورههای آموزشی و تشکیل تعاونیهای هنری از دیگر راههای حفاظت از هنر در ایران و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر است. امروزه نسبت به گذشته تکنولوژی بسیار پیشرفتهای برای حفاظت و نگهداری از آثار هنری باستانی داریم که نیاز به فضایی خاص و مراقبت ویژه از نظر رطوبت، دما و نور دارند. ما اکنون دانش، فناوری و منابع مورد نیاز برای حفظ میراث گرانبهای خود را داریم.
ارزش تجاری هنر مبتنی بر نیت جمعی است. هیچ ارزش ذاتی و عینی وجود ندارد، بلکه شرط و نظر انسانی ارزش تجاری را ایجاد و حفظ میکند. بسیاری از افرادی که درکی از هنر و جایگاه آن ندارند، معتقدند هنر هیچ کارکرد ضروریای ندارد. نه سودمند است و نه به نظر میرسد با هیچ فعالیت اساسی مرتبط باشد. این دسته از افراد بدون آن که سر رشتهای از هنر داشته باشند، هیچ درکی از ارزش و اعتبار هنر ندارند. آنها بدون انجام هر گونه فعالیت هنری، از جایگاه هنر در ایران و سایر کشوها بیخبر هستند. برخی دیگر بر این باورند که هنرمندان فداکارانه وقف هنر هستند و قیمت نشاندهنده کیفیت نیست. امروزه بسیاری از هنرمندان آثار هنری بینظیری خلق میکنند اما آنها را با علاقهمندان هنر به اشتراک نمیگذارند. آنها با وجود شمّ هنری فوقالعاده خود، تحت تاثیر عقاید پوچ سایرین قرار گرفته و هنر خود را عرضه نمیکنند. چرا که میپندارند هنر، بیارزش و هیچ است و جایگاهی در میان مردم ندارد. این در حالی است که اکثر ما هیچ معیاری برای قضاوت در مورد ارزش هنر نداریم.
اینترنت بازار هنر را جهانی میکند.
تعداد وبسایتهایی که آثار هنری آنلاین را برای فروش عرضه میکنند طی چند سال گذشته بهطور قابل توجهی افزایش یافته است. خوشبختانه وجود رسانههای جمعی سبب شده است تا افراد به ویژه علاقهمندان به هنر، آسانتر به آثار هنری هنرمندان دسترسی داشته باشند. وجود رسانهها همچنین این امکان را برای هنرمندان فراهم کرده است تا بتوانند آثار هنری بینظیر خود را ارائه کنند، فعالیتهای بازاریابی مفیدی انجام دهند. چرا که اغلب عدم استقبال از هنر به دلیل عدم فعالیت این هنرمندان عزیز است.
استقبال افراد از رسانههای اجتماعی به ویژه اینستاگرام، فرصت خوبی را برای استقبال از آثار هنری فراهم میکند که خود نقش مهمی در حفظ جایگاه هنر در ایران ایفا میکند. علاوه بر این، خوشبختانه در کشور ما هنرمندان بسیاری هستند که به واسطه قدرت شبکههای مجازی به سبک زندگی مورد نظر خود دست یافتهاند و این به دلیل مقبولیت هنرمندان نزد مرد و هنر دوستان است. دستاوردهای شما به عنوان یک هنرمند چیزی است که موفقیتتان را تعیین میکند، مهم نیست چگونه و کجا اتفاق بیفتد. اگر هنر شما به اندازه کافی مورد پسند باشد، اخبار در مورد کاری که انجام میدهید، چه حضوری و چه در رسانههای اجتماعی منتشر میشود و حتی پیشنهادات ارزشمندی به شما میرسد. افرادی که عاشق هنر معاصر هستند و آن را میخرند یا جمعآوری میکنند، میخواهند بدانند شما که هستید. شما باید شخصا در دسترس باشید و به نحوی و تا حدودی درگیر آثار هنری خود باشید. این اغلب شامل حضور در افتتاحیهها، گفتوگوی منظم با گالریها، انجام مصاحبههای آنلاین یا مجلات، اجازه عکسبرداری یا فیلمبرداری، سخنرانی و غیره میشود. فراموش نکنید که شما تنها کسی هستید که میتوانید با درگیر کردن علاقهمندان به آثار هنری خود، ارزش و جایگاه هنر را حفظ کنید.
مقاله ی مفید برای هنرمندان:
بهترین روش افزایش فالور اینستاگرامی و فروش 10 برابری برای پیج های هنری
خلاصه
ایران یکی از پربارترین میراثهای هنری در تاریخ جهان را داراست و از شاخههای متعددی از جمله نقاشی، معماری، موسیقی، ادبیات، خوشنویسی و … برخوردار بوده است. تمدنها در زمانهای مختلف هنرهای ایرانی و به ویژه معماری ایرانی را بسیار تحت تاثیر قرار دادهاند. هنرهای ایرانی کلید تاریخ و فرهنگ ایران هستند. بنابراین، شناخت آثار هنری ایران به شما این پیشفرض را میدهد تا بدانید جایگاه هنر در ایران چیست. علاوه بر این، با گسترش رسانهها و شبکههای اجتماعی، امروزه هنرمندان فرصت بیشتری برای ارائه و عرضه آثار هنری بینظیر خود دارند که این مسئله به تقویت جایگاه هنر در کشورمان کمک شایانی میکند.
درباره رضا بصیر
بنیان گذار بالدلاین - کارشناس مترجمی زبان انگلیسی – متولد 1374 در تبریز – عاشق هنر- دارنده گواهی IWS خوشنویسی
نوشته های بیشتر از رضا بصیرمطالب زیر را حتما بخوانید
-
درس 28 تمرین حرف ق در سطر افتاد زورق دنیا به گرداب فراق
400 بازدید
-
تمرین حرف ق با چند تا مثال ساده خوشنویسی خودکاری
284 بازدید
-
درس 26 تمرین ل در سطر در کار بلبل گل نگر وز گل دلیل گل نگر
274 بازدید
-
درس 25 تمریناتی برای حرف زیبای ل
194 بازدید
-
درس 24 تمرین حرف ن در سطر همایون بادت این روز و همه روز
198 بازدید
-
تمرین حرف ن خوشنویسی با خودکار درس 23
194 بازدید
دیدگاهتان را بنویسید